Algemeen

Fibromyalgie is een van de meer dan 100 reumatische aandoeningen en betekent letterlijk: pijn in spieren en bindweefsels. Het valt in de categorie wekedelenreuma, een vorm van reuma waaraan in Nederland 460.000 mensen lijden (TNO-rapport 2007).

Fibromyalgie is geen aandoening met een aanwijsbare oorzaak, maar een verzamelnaam van specifieke ziekteverschijnselen en klachten (een syndroom).

Symptomen fibromyalgie

Het kenmerkt zich door pijn in spieren en gewrichten, (ochtend)stijfheid en chronische vermoeidheid. Fibromyalgie is geen ontsteking en geen slijtage, en niet zichtbaar bij beeldvormend onderzoek. De stekende, brandende, zeurende pijn bij fibromyalgie kan sterk wisselen in hevigheid, plaats en duur. Soms treft het de knieën, dan weer de nek- en schouderpartij, weken later zit de pijn ineens in de heupen. Naast pijn is het vooral de vermoeidheid die mensen met fibromyalgie in hun dagelijks functioneren belemmert. De meest voorkomende klachten zijn:

• spierpijn en (ochtend)stijfheid
• pijn in de weke delen rondom gewrichten (bindweefsel, aanhechting pezen)
• ernstige vermoeidheid
• neerslachtigheid
• slecht slapen
• krachtverlies, zwaar gevoel, tintelingen in armen of benen
• opgezette vingers
• hoofdpijn
• concentratiestoornissen
• darmklachten, buikpijn

Oorzaak van de ziekte

Fibromyalgie heeft geen aanwijsbare oorzaak en beschrijft slechts de situatie: pijn in spieren en bindweefsels. Er bestaan wel enkele theorieën over het ontstaan van de klachten:

• Pijn wordt anders ervaren: uit hersenonderzoek is gebleken dat fibromyalgiepatiënten een andere verwerking van pijnprikkels hebben.
• Verstoring in de werking van hormonen en neurotransmitters door overmatige blootstelling aan stress en spanning (overprikkeling). Bijvoorbeeld van het hormoon serotonine, dat een rol speelt bij pijnbeleving, het gevoel van welbevinden en de afgifte van het slaaphormoon melatonine.
• Gewoonlijk herstelt het lichaam zich ’s nachts. Fibromyalgiepatiënten slapen vaak slecht (door pijn, ongemak), waardoor hun lichaam onvoldoende tot herstel komt.

Diagnose fibromyalgie

Iedereen heeft wel eens spierpijn, en we zijn allemaal wel eens moe of sip. Wanneer er echter sprake is van langdurige pijnklachten (langer dan 6 maanden) over het lichaam verspreid (in linker- en/of rechterhelft, boven- en/of onderlichaam), is het verstandig dit met de huisarts of een reumatoloog te bespreken.

Na een uitgebreid vraaggesprek over je klachten en bevindingen zal een lichamelijk onderzoek plaatsvinden, waarin onder andere de tenderpoints worden gecontroleerd. Dit zijn 18 pijnpunten over het lichaam verspreid waarop, op basis van internationale afspraken, de diagnose fibromyalgie mag worden gesteld. Ook het uitsluiten van andere lichamelijke oorzaken en eventueel aanvullend bloed- of urineonderzoek horen bij het stellen van een correcte diagnose.

Behandeling fibromyalgie

Omdat er geen aanwijsbare oorzaak is, bestaat de behandeling voornamelijk uit symptoombestrijding:

• pijnmedicatie (bij voorkeur paracetamol, soms NSAID, maar deze behoeven een maagbeschermer, in uiterste gevallen plaatselijke verdoving of opiaten)
• eventueel slaapmedicatie (melatonine) of een licht antidepressivum (Amitriptyline)
• dagelijkse beweging om het lichaam soepel te houden
• milde sporten, zoals wandelen, zwemmen, fietsen
• fysiotherapie, ergotherapie, Cesartherapie
• balans tussen activiteit en rust
• aanpassing in leefstijl
• begeleiding reumaverpleegkundige
• Andere vormen van hulp

Naast het standaard behandelplan zijn er nog andere behandelvormen mogelijk. Denk hierbij aan:

• het volgen van een multidisciplinair programma (beweging/advies/therapie)
• aangepaste fitness- en sportprogramma’s
• ondersteuning van een mental coach en/of psychologische begeleiding
• een cursus yoga, meditatie, mindfulness
• ondersteuning met voedingssupplementen, glucosamine en omega-3 vetzuren
• alternatieve behandelingen met homeopathie, acupunctuur, infrarood, kuren, tai-chi, voetreflextherapie, magnetisme, etc.

Tips

• Door een agenda of dagboekje bij te houden, kun je je activiteiten in kaart brengen en zien waar het zwaartepunt ligt. Stel dit eventueel bij.
• Blijf bewegen: je ‘smeert’ als het ware je gewrichten en dit komt de pijn ten goede.
• Beter een uurtje rusten voordat je een zware inspanning verricht, dan achteraf een pijnstiller nemen.
• Slecht slapen? Maak ’s avonds een wandeling in de buitenlucht, drink warme melk, neem in overleg eventueel extra paracetamol voor de nacht of melatonine.
• Zoek bij pijn naar optimale omstandigheden; dit kan beweging zijn of juist rust, warmte, ontspanning, afleiding (hobby), yoga/meditatie.
• Valeriaan helpt bij spanning, nervositeit en slapeloosheid.
• Leer jezelf in acht nemen, leer nee zeggen en leer hulp aanvaarden.

Bron: Reumafonds

Het zweet breekt je uit, de vlinders rommelen in je buik en je hart klopt in je keel. Stress ervaar je niet alleen in je hoofd, maar ook in je lijf. De oorspronkelijke stressreactie van het lichaam is heel gezond, maar wanneer het lichaam langdurig stress ervaart kan het misgaan.

Stress is de reactie van het lichaam op een bedreigende situatie. Of iets stressvol is hangt af van hoe iemand een situatie inschat en van de middelen waar over iemand beschikt om met de situatie om te gaan. Voor de een is presenteren voor 100 man een hobby, terwijl een ander er nachtenlang van wakker kan liggen.

Zodra er sprake is van een stressvolle situatie zorgen onze hersenen ervoor dat er twee systemen in werking worden gesteld. Allereerst wordt het lichaam in een staat van paraatheid gebracht door het sympathische zenuwstelsel. De hormonen adrenaline en noradrenaline komen vrij en het lichaam is klaar voor de ‘vecht- of vluchtreactie’, hierdoor:

• gaat de bloeddruk omhoog
• stijgt de hartslag
• stroomt er zuurstofrijk bloed naar de spieren, het hart en de hersenen (en minder naar de andere organen)
• spannen de spieren zich aan
• verwijden de longblaasjes zich en wordt de ademhaling sneller
• trekt het bloed weg uit het gezicht
• gaat de spijsvertering op een laag pitje (vlinders in de buik)
• breekt het zweet je uit

Kortom het lichaam is klaar voor actie. Het systeem is zo afgesteld dat het liever te vaak afgaat dan te weinig. Het is beter om ons negen van de tien keer onnodig gestrest te maken, dan dat het lichaam een keer laks reageert.

<h3>Stresshormoon</h3>
Na enkele minuten geeft de hypofyse de bijnieren de opdracht om cortisol te gaan produceren. Dit is het tweede systeem dat in werking wordt gesteld. Cortisol is beter bekend als het stresshormoon en heeft daardoor een slechte naam. Toch speelt het hormoon een belangrijke rol in de stressreactie. Het laat bijvoorbeeld de bloedsuikerspiegel stijgen en zorgt ervoor dat de stofwisseling wat harder werkt. Daardoor komt er meer energie vrij om met de stress situatie om te gaan.

<h3>Gezond</h3>
Stress is een hele natuurlijke, en ook gezonde reactie van het lichaam. Iedereen krijgt dagelijks wel te maken met een vorm van stress. Op het werk helpt gezonde stress je om goed te presteren. Het maakt je alert, geconcentreerd en efficiënt. Ook met de spanning die je voelt tijdens een sportwedstrijd of als je een auto-ongeluk net weet te voorkomen is niets mis.
De stressreactie van lichaam zorgt ervoor dat we in noodsituaties goed kunnen handelen, maar deze reactie beperkt zich tegenwoordig niet meer tot het voorkomen dat je onder een bus komt of wordt opgegeten door een leeuw. We reageren nu ook meer op bedreigingen van psychische aard. En als dat ook tijdelijke stress zou zijn, is dat helemaal niet erg. Maar meestal is deze stress langdurig van aard.

<h3>Ongezond</h3>
Wanneer stress langdurig aanwezig is of wanneer het lichaam te heftig reageert op een stressvolle situatie kan dit leiden tot problemen. Als de stress lang duurt, is er meer tijd nodig om te herstellen. Ditzelfde geldt voor hevige reacties. Bij veel momenten van stress heeft het lichaam te weinig tijd voor het herstel, waardoor de stress opstapelt. Dan is er sprake van ongezonde stress, waardoor allerlei klachten kunnen ontstaan.
Van lichamelijke klachten als een verhoogde bloeddruk, hoofdpijn en slapeloosheid tot psychische klachten als prikkelbaarheid, depressiviteit en besluiteloosheid. Bij ongezonde stress ontstaat vaak ook ander gedrag. Sommige mensen vluchten in eten, sigaretten of drank. Anderen gaan meer praten, worden cynisch of krijgen last van concentratieproblemen. Stressklachten zijn vaak in eerste instantie waarschuwingssignalen: voorbodes van bijvoorbeeld een burn-out.

Bron(nen): Psychologie Magazine Infonu: Mens en Gezondheid Fonds Psychische Gezondheid

 

Wanneer kun je wel een glas water gebruiken?

Volwassenen hebben dagelijks ongeveer 1,5 liter vocht uit dranken nodig. Waarschijnlijk houd je niet precies bij hoeveel je drinkt. Deze vijf signalen waarschuwen ervoor dat je wel een extra glas water kunt gebruiken.

Hoe zit het ook alweer: volwassenen hebben gemiddeld elke dag 2,8 liter vocht nodig. Zo’n 300 milliliter komt vrij bij allerlei processen in je lichaam. Daarnaast haal je een liter uit je voeding. Dan blijft er nog 1,5 liter over die je via dorstlessers binnen moet zien te krijgen.
Je hoeft niet alleen maar water te drinken. Koffie, thee en andere dranken tellen ook mee. Frisdrank en vruchtensap bevatten veel suiker en vergroten daarom het risico op diabetes type 2 en overgewicht. Het Voedingscentrum adviseert dan ook om zo weinig mogelijk voor limonade, frisdrank en sapjes te kiezen. Gewoon kraanwater is ideaal. Het is goedkoop, er zitten geen calorieën in en het is overal verkrijgbaar.

Deze signalen kunnen erop wijzen dat je te weinig drinkt:

1. Weinig naar de wc hoeven

Een normale plasfrequentie is overdag zo’n vijf tot zeven keer naar de wc gaan en ’s nachts misschien nog een keer. Uiteraard verschilt het precieze aantal toiletbezoeken per persoon en zul je vaker moeten plassen als je heel veel drinkt.
Zit je maar twee keer per dag op het toilet? Denk je aan het eind van je werkdag “Goh, ik ben vandaag nog helemaal niet naar de wc geweest?” Dan drink je te weinig.

2. Donkere urine

Urine ziet er als het goed is helder en licht- tot felgeel uit. Drink je grote hoeveelheden water, dan worden de kleurstoffen in je urine verdund, waardoor je plas heel lichtgeel tot waterachtig van kleur wordt.
Drink je juist heel weinig, dan zit er minder vocht in je urine en is deze geconcentreerder, wat de plas donkergeel tot oranje maakt. Waarschijnlijk zie je verschil tussen de kleur van je ochtendurine en en de kleur van je plas in de loop van de dag. Ochtendurine is geconcentreerder en dus donkerder omdat je ’s nachts niet drinkt, maar wel transpireert. Is je urine gedurende de dag ook aan de donkere kant, dan moet je wat meer drinken.

3. Obstipatie

In de dikke darm wordt vocht onttrokken aan je ontlasting. Blijft ontlasting te lang in je dikke darm zitten, dan wordt deze hard en droog en kan poepen lastig en pijnlijk zijn. Heb je last van obstipatie, dan heeft dat vaak te maken met je eet- én drinkgewoontes.
Voor een soepele stoelgang heb je namelijk voldoende vezels nodig. Deze nemen als een spons water op en houden de ontlasting zacht. Dat kunnen ze alleen goed doen als je voldoende vocht binnenkrijgt. Obstipatie kan dan ook een teken zijn dat je te weinig drinkt.

4. Trek in eten

Je lichaam kan honger en dorst niet altijd goed van elkaar onderscheiden. Het kan daardoor zo zijn dat je trek hebt, terwijl je eigenlijk voldoende gegeten hebt.
Heb je telkens zin in iets te eten? Mogelijk heb je een vochttekort. Drink voordat je naar een snack grijpt eerst een groot glas water en wacht een kwartiertje. Waarschijnlijk is je trek daarna verdwenen.

5. Hoofdpijn, moe, duizelig

Een vochttekort kan leiden tot hoofdpijn, vermoeidheid en concentratieproblemen. Of je wordt beetje duizelig als je opstaat. Als je echt uitgedroogd bent, kun je zelfs flauwvallen en je lusteloos en verward voelen.
Andere verschijnselen bij uitdroging zijn dorst, een droge mond, dieper liggende ogen, een snelle ademhaling en hartslag en koude armen en benen. Je kunt uitdrogen als je waterdunne diarree hebt en te weinig drinkt. Gezonde volwassenen drogen niet zo maar uit, maar 70-plussers en kinderen tot 2 jaar lopen sneller risico op uitdroging als ze diarree hebben.
Zou jij wel wat meer water mogen drinken? Zo doe je dat op een makkelijke manier.

 

Bron(nen): VU medisch centrum, Maag Lever Darm Stichting, WebMD, gezondheidsnet

 

 

 

 

 

 

Minder stress, veel creatiever en productiever

Dagelijks minimaal twee uur en liever nog wat langer naar buiten en wandelen, dat lukt weinig mensen. Terwijl het juist zo goed en gezond voor je is. Pas dus vandaag je leefstijl nog aan en ga regelmatig een rondje om. Want lopen en de natuur in gaan is goed voor je. Zo bevordert het je concentratievermogen en helpt het tegen stress. En daarnaast is het ook nog eens goed voor je humeur. Zelfs na vijf minuten al!

Een grote groep mensen komt maar weinig buiten. Ze stappen in de auto naar het werk om daar vervolgens acht uur lang binnen te blijven en veelal te zitten. Dit terwijl regelmatig lopen en bewegen zoveel positieve effecten heeft. Zoals deze drie bijvoorbeeld:
Lopen bevordert je creativiteit
Uit onderzoek van wetenschappers van Stanford Graduate School of Education is gebleken dat lopen goed is voor de creativiteit en zorgt voor inspiratie. Dus zit je al dagen achter je bureau te piekeren over iets? Een wandeling kan er voor zorgen dat je in ene wel een oplossing ziet. Volgens de uitkomsten van het Stanford-onderzoek steeg de creativiteit van mensen die gingen lopen zelfs met gemiddeld 60 procent.

Lopen verlaagt je stressgevoel
Als je het druk hebt of last hebt van veel spanning en stress kun je behoorlijk opknappen van een wandeling in de natuur. Wist je dat de eerste vijf minuten van een bezoek in de natuur zorgen voor de grootste verbetering in gevoelsstemming? Dit ontdekten wetenschappers van de universiteit van Essex. En niet alleen op de korte termijn heeft bewegen een positief effect op de gezondheid, maar ook op de lange termijn.
Lopen verhoogt je productiviteit
En er is nog een reden om wat vaker ‘de benenwagen’ te nemen. Het verhoogt namelijk je productiviteit aanzienlijk. Een bepaald deel van je hersenen, de prefrontale cortex, wordt actiever als je gaat wandelen. Dit deel is verantwoordelijk voor cognitieve, emotionele en motivationele processen, zoals plannen, impulsbeheersing en doelgericht handelen. Heel belangrijk voor de productiviteit.
Nu je dit gelezen hebt, maar snel aan de wandel dus…

Bron: gezondheidsnet